Πόσο αλλάζουν τα εκλογικά ποσοστά ενός κόμματος μέσα σε έναν μήνα;

Τον τελευταίο δίμηνο η κυβέρνηση καλέστηκε να αντιμετωπίσει μια σειρά από προβλήματα. Στα μέσα του Ιουλίου η δυσαρέσκεια του κόσμου απέναντι στα υγειονομικά μέτρα εναντίον του Covid-19 κορυφώθηκε με αρκετά μαζικές διαδηλώσεις. Αυτές οι διαδηλώσεις είχαν περαιτέρω έντονο πατριωτικό χαρακτήρα, και άρα εκφράζουν την δυσαρέσκεια ενός τμήματος της κοινωνίας που μάλλον πρόσκειται φιλικά στην κυβέρνηση. Τα παραπάνω αποτελούν σημαντικές προκλήσεις, παρόλαυτα υπάρχει διάχυτη η αίσθηση πως η διαφορά ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και την Νέα Δημοκρατία είναι παγιωμένη, και δύσκολα θα αλλάξει.

To δικό μας δημοσκοπικό μοντέλο δείχνει πως για τον μήνα του Ιουνίου η μεταβολή στα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας ήταν μικρή, μόλις 0.2 μονάδες, από 43.3% στο 43.5%. Αντίστοιχα στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν επίσης μικρή, πρακτικά 0 μονάδες, αφού μετά την στρογγυλοποίηση που εφαρμόζουμε τα ποσοστά του παρέμειναν στο 26.7%.

Για το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου η μεταβολή στα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας ήταν μικρή, μόλις -0.1 μονάδες. Αντίστοιχα στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν επίσης μικρή, πρακτικά +0.1 μονάδες.

Αυτές οι μεταβολές είναι διαισθητικά μικρές. Παρόλαυτα και τα χρονικά διαστήματα που κοιτάμε είναι μικρά και άρα μπορεί η διαίσθηση μας να είναι λανθασμένη. Προκύπτει λοιπόν ένα ερώτημα από τα παραπάνω: Είναι όντως μικρή μια μεταβολή 0.2 μονάδων στα εκλογικά ποσοστά ενός κόμματος κατά την διάρκεια ενός μήνα;

Αυτό που μας λείπει είναι ένα σημείο αναφοράς ώστε να μπορούμε να αναγνωρίσουμε αν μια μεταβολή y μονάδων σε ένα χρονικό διάστημα x είναι μεγάλη ή μικρή.

Για να κατασκευάσουμε ένα τέτοιο σημείο αναφοράς κοιτάμε τα δεδομένα που έχουμε μαζέψει για τις δημοσκοπικές μετρήσεις από το 2012 και έπειτα. Συγκεκριμένα, για κάθε κόμμα, κοιτάμε διαδοχικά διαστήματα ενός μήνα και καταγράφουμε την μεταβολή σε ποσοστιαίες μονάδες που είχαν τα δημοσκοπικά ποσοστά του. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να κατασκευάσουμε μια συνάρτησης πυκνότητας πιθανότητας για την μεταβολή των εκλογικών ποσοστών. Με μια τέτοια συνάρτηση μπορούμε να δούμε χονδρικά, ποιες μεταβολές είναι πιο πιθανές από τις άλλες.

Μεταβολές κατά την διάρκεια 30 ημερών.

Με αυτόν τον τρόπο κατασκευάζουμε το παρακάτω σχήμα το οποίο περιγράφει τις μεταβολές στα εκλογικά ποσοστά των 6 βασικών ελληνικών κομμάτων, κατά διαστήματα 30 ημερών, μέσα στο δείγμα μας 2012-2021. Στον άξονα x καταγράφουμε το μέγεθος της μεταβολής των εκλογικών ποσοστών και στο άξονα y καταγράφουμε την “πιθανότητα” αυτής της μεταβολής.

Απ’το παραπάνω γράφημα μπορούμε να εξάγουμε διάφορα συμπεράσματα.

• Βλέπουμε πως για όλα τα κόμματα κατά την διάρκεια ενός μήνα συνήθως δεν συμβαίνουν μεγάλες μεταβολές. Το μεγαλύτερο μέρος της μάζας πιθανότητας συγκεντρώνεται κοντά στην τιμή μηδέν, ή αλλιώς σχεδόν μηδενικές μεταβολές στα εκλογικά ποσοστά είναι οι πιο πιθανές για το διάστημα ενός μηνός.

• Ειδικότερα τα εκλογικά ποσοστά όλων των κομμάτων, σε ένα διάστημα 30 ημερών, δεν μεταβάλλονται πάνω από ±2.5 μονάδες στο δείγμα που διαθέτουμε.

• Τα μικρότερα κόμματα παρουσιάζουν μικρότερες μεταβολές στα εκλογικά τους ποσοστά. Τόσο για το ΚΙΝΑΛ όσο και για το ΚΚΕ, την Ελληνική Λύση και το ΜΕΡΑ25 οι μεταβολές στα ποσοστά τους κυμαίνονται στο εύρος τιμών μεταξύ των ±1.2 μονάδων.

• Το κόμμα με τις μικρότερες μεταβολές, δηλαδή αυτό για το οποίο οι πιο πιθανές μεταβολές είναι κοντά στο μηδέν είναι το ΚΚΕ. Για αυτό το κόμμα η περισσότερη μάζα πιθανότητας είναι συγκεντρωμένη γύρω απ’το μηδέν, ή αλλιώς η συνάρτηση πυκνότητας πιθανότητας είναι πολύ “αγκυλωτή”.

• Το κόμμα με τις μεγαλύτερες μεταβολές, είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό το κόμμα έχει περισσότερη μάζα πιθανότητας μακριά απ’το μηδέν, ή αλλιώς η συνάρτηση πυκνότητας πιθανότητας είναι πιο “επίπεδη”.

Μεταβολές κατά την διάρκεια 60 ημερών.

Μπορούμε να κατασκευάσουμε το ίδιο γράφημα για διαστήματα των 60 ημερών, η περίπου δύο μηνών. Σε αυτό το σημείο είναι ενδιαφέρον να σκεφτούμε: Πώς θα περιμέναμε να αλλάξει η συνάρτηση πυκνότητας πιθανότητας; Συγκεκριμένα θα περίμενε κανείς, μιας και το διάστημα που κοιτάμε είναι μεγαλύτερο, οι μεταβολές που παρατηρούμε να είναι μεγαλύτερες και αυτές. Αυτές οι μεγαλύτερες μεταβολές θα πρέπει να καταγράφονται στην συνάρτηση πυκνότητας πιθανότητας μας ως μια μεγαλύτερη πιθανότητα για τις μεταβολές μεγαλύτερου μεγέθους. Παρακάτω σχεδιάζουμε τις αντίστοιχες συναρτήσεις πυκνότητας πιθανότητας. Όπως και πριν στον άξονα x καταγράφουμε το μέγεθος της μεταβολής των εκλογικών ποσοστών και στο άξονα y καταγράφουμε την “πιθανότητα” αυτής της μεταβολής.

Και πάλι απ’το παραπάνω γράφημα μπορούμε να εξάγουμε διάφορα συμπεράσματα.

• Βλέπουμε πως όντως οι συναρτήσεις είναι πιο “επίπεδες”. Συγκεκριμένα για την Νέα Δημοκρατία και τον Σύριζα δίνουν πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα σε μεταβολές κοντά στα όρια των ±2.5 μονάδων.

• Παρατηρούμε πως για διαστήματα 60 ημερών το γράφημα του ΚΙΝΑΛ αλλάζει σημαντικά. Αυτό το κόμμα έχει σημειώσει μεγάλες μεταβολές στα ποσοστά του στο παρελθόν, απλά αυτό έχει συμβεί μέσα σε έναν μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα από τις 30 ημέρες που αναλύαμε πιο πριν.

• Τα υπόλοιπα τρία μεγάλα κόμματα σημειώνουν μικρές μεταβολές, ιστορικά, στα ποσοστά τους, ακόμα και για τον μεγαλύτερο χρονικό διάστημα των 60 ημερών.

Είναι η μεταβολή +0.2 μονάδων της Νέας Δημοκρατίας κατά τον Ιούνιο, μικρή ή μεγάλη;

Με βάση την παραπάνω συνάρτηση πυκνότητας πιθανότητας μπορούμε να υπολογίσουμε το αν η μεταβολή των +0.2 μονάδων της Νέας Δημοκρατίας κατά τον Ιούνιο είναι μικρή ή μεγάλη. Συγκεκριμένα μπορούμε να υπολογίσουμε την πιθανότητα, κατά την διάρκεια ενός μήνα, η Νέα Δημοκρατία να μεταβάλει τα ποσοστά της κατά παραπάνω από ±0.2 μονάδες. Για μία επεξήγηση του πως μπορούμε να υπολογίσουμε το παραπάνω μπορεί κανείς να κοιτάξει το εξής άρθρο.

Για την Νέα Δημοκρατία βρίσκουμε πως ο μήνας Ιούνιος ήταν ένας μήνας με μέτρια μεταβολή στα εκλογικά ποσοστά. Αυτή η μεταβολή με βάση τις ιστορικές μεταβολές δεν είναι ούτε μικρή ούτε μεγάλη. Με ~70% πιθανότητα σε έναν τυπικό μήνα η Νέα Δημοκρατία μεταβάλει τα ποσοστά της πάνω από ±0.2 μονάδες. Αλλά με ~30% πιθανότητα σε έναν τυπικό μήνα μεταβάλει τα ποσοστά της κάτω από ±0.2 μονάδες.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ όμως βλέπουμε πως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μια ~0 μεταβολή στα εκλογικά του ποσοστά κατά τον Ιούνιο, υποδεικνύει μια σημαντική στασιμότητα, για ένα κόμμα που ιστορικά παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές στα ποσοστά του κατα την διάρκεια ενός μήνα.

Είναι η μεταβολή +0.1 μονάδων της Νέας Δημοκρατίας απο τις αρχές Ιούνιου μέχρι το τέλος Ιούλιου, μικρή ή μεγάλη;

Όπως και για τις 30 ημέρες έτσι και για τις 60 ημέρες, με βάση την παραπάνω συνάρτηση πυκνότητας πιθανότητας μπορούμε να υπολογίσουμε το αν η μεταβολή των ποσοστών της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ απο τον Ιούνιο ώς το τέλος του Ιουλίου είναι μικρή ή μεγάλη. Τα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας ήταν στις αρχές Ιουνίου 43.3% και με βάση τα καινουργια στοιχεία που έχουμε στην διάθεσή μας είναι στο τέλος του Ιουλίου 43.2% εμφανίζουν δηλαδή μία μικρή μείωση -0.1%. Αντίστοιχα τα ποσοστα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν 26.8% και ανέβηκαν ελάχιστα κατά +0.1% στο 26.9%. Είναι αυτές οι μεταβολές μικρές ή μεγάλες;

Και για τα δύο κόμματα βλέπουμε πως αυτές οι μεταβολές είναι πολύ μικρές για ένα διάστημα 60 ημερών. Συγκεκριμένα για την Νέα Δημοκρατία στο 87.1% των διμήνων που καταγράψαμε, τα ποσοστά της μεταβάλλονται πάνω απο ±0.1 μονάδες. Αντίστοιχα και στον ΣΥΡΙΖΑ, στο 86.5% των διμήνων που καταγράψαμε, τα ποσοστά του μεταβάλλονται πάνω απο ±0.1 μονάδες.

Συνεπώς λαμβανοντας υπόψην και τον μήνα του Ιουνίου και του Ιουλίου, τα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων εμφανίζουν μια σημαντική στασιμότητα. Αυτή η στασιμότητα είναι ενδιαφέρουσα για τον επιπλέον λόγο πως η κυβέρνηση αντιμετώπισε τον Ιούνιο και τον Ιούλιο σημαντικές προκλήσεις.

Τις τελευταίες μέρες η χώρα διανύει έναν πολύ έντονο καύσωνα, τον οποίο ακολούθησαν μια σειρά από καταστροφικές πυρκαγιές. Μένει να φανεί άν αυτη η εικόνα στασιμότητας θα αλλάξει.

Σημειώσεις:

• Προς το παρον διαθέτουμε μετρήσεις μέχρι τις 17 Ιουλίου, άρα τυπικά τα παραπάνω αποτελέσματα θα έπρεπε να υπολογίζονται ώς προς 47 και όχι 60 ημέρες. Θα τροποποιήσουμε τους υπολογισμούς μας, μόλις διαθέτουμε μετρήσεις μέχρι τις 31 Ιουλίου.