Μετά απο μια σημαντική στασιμότητα τους μήνες του Ιουνίου και του Ιουλίου (δείτε το προηγούμενο άρθρο μας), οι προηγούμενοι δυο μήνες ήταν γεμάτοι πολιτικές εξελίξεις.

Η κυβέρνηση καλέστηκε να αντιμετωπίσει ένα ιδιαίτερα έντονο κύμα καύσωνα το οποίο οδήγησε στην καταστροφή της μεγαλύτερης έκτασης γης από τις πυρκαγιές του 2007, επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή. Συγκεκριμένα στις φετινές πυρκαγιές κάηκαν περισσότερα από 104242 εκτάρια γής κυρίως στην Βόρεια Εύβοια και την Αττική ενώ στις πυρκαγιές του 2007 είχαν καεί περίπου 270000 εκτάρια. Οι τελευταίες αποτελούν και ρεκόρ για την σύγχρονη Ελλάδα. Ως προς το ποιός ευθύνεται για την έκταση των καταστροφών, υπήρξαν εκτεταμένες καταγγελίες για έλλειψη πυροσβεστικών μέσων στο μέτωπο της Εύβοιας, και για ολιγωρία της κυβέρνησης. Απο την πλευρά της η κυβέρνηση επικαλέστηκε σαν κύριο αίτιο των μεγάλων καταστροφών την κλιματική αλλαγή, και τον έντονο καύσωνα εκείνης της περιόδου.

Πλέον διαθέτουμε αρκετές δημοσκοπήσεις προκειμένου να εκτιμήσουμε σχετικά αξιόπιστα την επίπτωση των παραπάνω στα κυβερνητικά εκλογικά ποσοστά, αλλά και στην εικόνα της κυβέρνησης γενικότερα.

Δημοσκοπήσεις πάνω στο θέμα των πυρκαγιών.

Υπάρχουν τουλάχιστον δύο διαθέσιμες δημοσκοπήσεις που θέτουν ερωτήματα στους πολίτες συγκεκριμένα πάνω στο θέμα της διαχείρισης των φετινών πυρκαγιών. Η πρώτη διεξήχθη από την GPO για λογαριασμό των Νέων, ενώ η δεύτερη από την ProRata για λογαριασμό της ιστοσελίδας ieidiseis.gr. Μεσοσταθμικά οι πολίτες κρίνουν αρνητικά ή μάλλον αρνητικά κατα 60.5% την κυβερνητική διαχείριση των πυρκαγιών (64% ProRata και 57% GPO). Συνολικά επίσης οι πολίτες δεν πείθονται από τα επιχειρήματα της κυβέρνησης πώς ευθύνεται για τις καταστροφές η κλιματική αλλαγή. Στην δημοσκόπηση της GPO οι πολίτες απαντούν καταφατικά κατά 76.5% πως “Ο κρατικός μηχανισμός θα μπορούσε να ελέγξει πιο αποτελεσματικά την εξάπλωση των πυρκαγιών.”, ενώ στην δημοσκόπηση της ProRata οι πολίτες κατά 67% διαφωνούν με την φράση “η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να κάνει πολλά περισσότερα ώστε να αντιμετωπιστούν οι φετινές πυρκαγιές, καθώς βιώνουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής”. Όταν καλούνται να διαλέξουν ανάμεσα σε διάφορες εξηγήσεις για τις καταστροφές, οι πολίτες επιλέγουν κατά 31.1% τους “κακούς χειρισμούς της κυβέρνησης”, κατά 30.2% τους “εμπρησμούς”, και κατά 27.8% τις “διαχρονικές ελλείψεις του κρατικού μηχανισμού”. Μόνο το 9% των ερωτηθέντων συμφωνεί με την κυβέρνηση και επιλέγει την κλιματική αλλαγή σαν την κύρια αιτία των πυρκαγιών.

Όσων αφορά την απόδοση ευθυνών για τις καταστροφές, οι πολίτες στην δημοσκόπηση της GPO επιθυμούσαν την παραίτηση του πρώην Υπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Μιχάλη Χρυσοχοίδη κατά 54.7% και την παραίτηση του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος, κ. Στέφανου Κολοκούρη με μικρότερη πλειοψηφία κατά 48.9% (έναντι 45.7% υπέρ της παραμονής του). Αντίθετα οι πολίτες δεν επιθυμούσαν κατά 56.1% την παραίτηση του Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Νίκου Χαρδαλιά.

Δημοσκοπήσεις εκλογικής επιρροής, μετά τις πυρκαγιές.

Ώς προς την εκλογική επιρροή της η κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης διαθέτουμε 4 δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν κάποιες βδομάδες μετά τις πυρκαγιές. Οι δημοσκοπικές εταιρείες που τις διεξήγαγαν ήταν η Interview, η Opinion Poll, η GPO και η ProRata. Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να τονίσουμε πως τρεις από τις τέσσερις δημοσκοπήσεις (Interview, Opinion Poll, ProRata) που έχουμε στην διάθεσή μας εμφανίζουν σημαντική κομματική μεροληψία. Παρακάτω παραθέτουμε έναν πίνακα με την διαφορά ανάμεσα στην Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ που υπολογίζουν οι 4 δημοσκοπήσεις, την μέση ιστορική κομματική μεροληψία τους (δηλαδή πόσο αποκλίνουν από τον μέσο όρο των υπόλοιπων δημοσκοπήσεων), καθώς και την διορθωμένη εκτίμηση που υπολογίζουμε εμείς για κάθε δημοσκόπηση, αφαιρώντας αυτήν την μεροληψία. (Για να εξερευνήσετε την μεθοδολογία με την οποία υπολογίζουμε την κομματική μεροληψία μπορείτε να διαβάσετε αυτό το άρθρο μας )

image info Στον παραπάνω πίνακα βλέπουμε 4 διαφορετικές δημοσκοπήσεις, που διεξήχθησαν σύντομα μετά τις πυρκαγιές του Αυγούστου. Στην πρώτη στήλη φαίνεται η αρχική διαφορά ανάμεσα στο πρώτο και στο δεύτερο κόμμα που εκτιμούν οι διάφορες εταιρείες. Στην δεύτερη στήλη βλέπουμε την ιστορική κομματική μεροληψία τους, πόσο αποκλίνουν δηλαδή ιστορικά υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ η της Νέας Δημοκρατίας. Στην τρίτη στήλη βλέπουμε τις διορθωμένες εκτιμήσεις της διαφοράς, αφότου έχουμε αφαιρέσει από κάθε εταιρεία την μεροληψία της. Πριν τις πυρκαγιές η διαφορά που υπολογίζαμε ήταν 16.3%. Μετά τις πυρκαγιές η διαφορά που υπολογίζουμε είναι κοντά στο ~12.16%, δηλαδή είναι μειωμένη κατά ~4.14%.

Βλέπουμε πώς οι Opinion Poll και Interview οι οποίες υπολογίζουν μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα δύο κόμματα είναι επίσης συστηματικά μεροληπτικές υπέρ της Νέας Δημοκρατίας. Αντίθετα η ProRata η οποία υπολογίζει μικρή διαφορά, είναι συστηματικά μεροληπτική υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Οι διορθωμένες τιμές βρίσκονται πολύ πιο κοντά μεταξύ τους. Εάν πάρουμε τον μέσο όρο από τις διορθωμένες εκτιμήσεις, από τις ~16.30% μονάδες που ήταν η διαφορά των δύο πρώτων κομμάτων πριν τις πυρκαγιές, πλέον βρίσκεται πιο κοντά στις ~12.16% μονάδες. Δηλαδή η διαφορά των δύο κομμάτων έχει μικρύνει κατά ~4.14% μονάδες.

Ποιά είναι η πηγή αυτών των μεταβολών; Υπάρχει πτώση της Νέας Δημοκρατίας ή άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ; Εισάγουμε τα δεδομένα στο δημοσκοπικό μας μοντέλο και βλέπουμε πως η κυρια πηγή των μεταβολών είναι η πτώση της Νέας Δημοκρατίας απο 43.2% σε 41% περίπου δηλαδή κατά 2.2% μονάδες. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα είχε άνοδο απο 26.9% σε 27.5% κατά περίπου 0.6% μονάδες. Η διαφορά δηλαδή απο το πλήρες μοντέλο μας υπολογίζεται πως έχει μικρύνει κατά περίπου ~3% μονάδες. Ταυτόχρονα ακόμα και αυτή η εκτίμηση συμπεριλαμβάνει μεγάλη αβεβαιότητα. Αυτό συμβαίνει γιατί οι εταιρείες Interview, Opinion Poll, και ProRata είναι απο τις λιγότερο αξιοπιστες μεθοδολογικά δημοσκοπικές εταιρείες. (Η αξιοπιστία είναι διαφορετική απο την μεροληψία. Για λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε πώς υπολογίζουμε την αξιοπιστία μιας δημοσκοπικής εταιρείας σε αυτό το άρθρο .) Οι παραπάνω δηλαδή μεταβολές πέραν του ότι είναι μικρές είναι και σχετικά αβέβαιες.

Ποια ήταν η απάντηση της Νέας Δημοκρατίας στα παραπάνω; Ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης ανασχημάτισε την κυβέρνηση. Ο Μιχάλης Χρυσοχοίδης, τον οποίο οι πολίτες ήθελαν να παραιτηθεί, απομακρύνθηκε από την θέση του υπουργού. Ο Νίκος Χαρδαλιάς, για τον οποίο οι πολίτες είχαν πιο θετική άποψη, μετακινήθηκε από την θέση του στην θέση του Υφυπουργού Άμυνας. Αυτός ο ανασχηματισμός σημαδεύτηκε και από λάθη, με έναν υπουργό τον κ Αποστολάκη να μην αποδέχεται τελικά την θέση που του προσφέρθηκε.

Συνολικά η κυβέρνηση βγαίνει τραυματισμένη από τις πυρκαγιές, αλλά πιθανά όχι όσο θα περίμενε κανείς δεδομένου του μεγέθους της καταστροφής. Τα δεδομένα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι πιο δυσμενή καθώς αυξάνει ελάχιστα τα ποσοστά του σε μια συγκυρία που τον ευνοεί. Μένει να φανεί αν η πτώση της Νέας Δημοκρατίας στις δημοσκοπήσεις θα αντιστραφεί, παγιωθεί ή αυξηθεί τους επόμενους μήνες.